Literaturia dag 9: De Kinderdichters en Lilian Zielstra & Esmé van den Boom

De slotavond van een geweldige editie van Noorderzon was een schot in de roos. Vier kinderdichters uit de provincie Groningen lazen voor uit eigen werk en vervoerden het publiek dat de stoeltjes tot de laatste plek bezette. In twee mooie voorstellingen kregen we alvast een voorproefje te horen van wat er over tien jaar op Noorderzon te zien is: Marrah van der Heijden, de kinderdichter van Groningen, was er samen met kinderdichters Emma Bos, Jacco Hage en Kerstin Hummel. Het programma was fris, onbevangen en mooi.
Aansluitend schoof de Stadsdichter van Groningen aan. Lilian Zielstra speelde samen met Universiteitsdichter Esmé van den Boom tweemaal de voorstelling Twee Meisjes. In die voorstelling gaven ze antwoord op prangende vragen over de overgang van meisje naar vrouw. Want wanneer ben je geen meisje meer? En wat verandert er als je vrouw wordt of bent? En wie bepaalt dat eigenlijk? Het verhaal kon op veel instemming rekenen van met name het vrouwelijke deel van het publiek, en dat was precies het beoogde idee.
Nadat de bezoekers voor de laatste keer de Literaturia-container verlieten en de sfeerlampjes uitgingen, was er even een weemoedig momentje. Het zit er weer op. Om daarna vooral te vieren dat Literaturia deze Noorderzon een fantastische jubileumeditie heeft beleefd, met veel mooie voorstellingen, veel publiek en veel enthousiasme van auteurs en artiesten. We hebben genoten. Waarvan akte.

Literaturia dag 8: Bas Steman

Er verschijnt veel interessante wielerliteratuur in het Nederlandse taalgebied en gisteravond bewees Bas Steman, schrijver van de bewierookte roman De Aankomst, dat geen sport zo gepassioneerd beleefd wordt als wielrennen. In vier persoonlijke optredens, die gaandeweg de avond steeds langer duurden en energieker werden, betoverde hij het publiek met mooie anekdotes, inkijkjes en ontboezemingen, samen met voordrachten uit zijn roman.
In de Literaturia-container die vier keer tot de laatste zitplaats was gevuld, vertelde Steman zijn verhaal aan zijn meegekomen psychologe: waar ging het uiteindelijk mis met zijn ambities om profrenner te worden? Welke dromen zijn geknakt of verloren gegaan? Hoe ziet de achterzijde van het peloton eruit, en wat gebeurt er met je als je afstapt?
Steman geeft eerlijk antwoord, en kan na al die jaren toch ook met veel trots terugzien op iets wat in de poging mislukt is, maar in de ervaring een leven lang meegaat.
Voor thuisblijvers en vakantiegangers zijn hier en hier twee fragmenten terug te zien.

Literaturia dag 7: Oog Op Nederland

Een van de goedbewaarde geheimen van Groningen is het allround magazine Oog Op Nederland, dat zeer onregelmatig verschijnt en in ieder nummer een bijzonder licht werpt op zaken die niet direct in het oog springen. Vandaar de naam.
Gisteravond verscheen het vijfde thematische nummer, deze keer rond fascinaties. De redactie van het tijdschrift, bestaande uit Kasper van Hoek, Marcel Imthorn en Oscar Borsen, hadden voor de gelegenheid een schrijver, een dichter en een beschouwer uitgenodigd om de avond kleur te geven: Joost Oomen, Lilian Zielstra en Albert Westerhoff.
In vier stijf uitverkochte bijeenkomsten kwamen diverse fascinaties aan bod. Van fruit tot wegkijken en favoriete kunstwerken van beroemde mensen uit de wereldgeschiedenis. De heren en dame balanceerden kundig tussen kennis en luim, waardoor de voorstellingen boeiend, leerzaam en grappig waren. Er was bovendien veel klaroengeschal.
Alle bijeenkomsten werden afgesloten met een kwis, die voor "het nodige stukje spanning" zorgde.
Oog Op Nederland is nu overal verkrijgbaar waar het tijdschrift te koop is.

Literaturia dag 6: Ruth Mellaerts

Het warmere weer zorgde gisteren voor een vriendelijke ambiance aan de Leliesingel, en in de Literaturia-container voelde schrijfster Ruth Mellaerts de sfeer perfect aan. Met haar korte verhalen en schitterende projecties betoverde ze het publiek dat ademloos luisterde naar de voordrachten uit haar kortverhalenboek Soms ben ik een ontdekkingsreiziger.
De verhalen van Mellaerts hebben op het eerste gehoor weinig met elkaar gemeen, maar raken elkaar in de troost die ze bieden. In dat opzicht was het publiek, dat de container steeds tot de laatste stoel bezette, zelf ontdekkingsreiziger geworden.
Voor thuisblijvers en vakantiegangers zijn er twee videofragmenten te zien, al moet er bij worden gezegd dat het vanwege de projecties van Toon Delanote en Charlotte Peys vooral een luisterervaring is: de container kon niet voluit worden uitgelicht. Evenzo werkt het goed voor een impressie, en met de ogen gesloten is het echt een ontdekking. De fragmenten luister je hier en hier.

Literaturia dag 5: Jantine Wijnja, Noortje Kessels, Peter Kuit en Jan Klug - Nederland NU

Literaturia heeft de deur van de Desdemona tent achter zich dichtgetrokken en is naar de Leliesingel getogen voor de tweede helft van Noorderzon.
In de Literaturia-container was het gisteravond de beurt aan Jantine Wijnja, Noortje Kessels, Peter Kuit en Jan Klug die samen vier interessante en uitverkochte voorstellingen maakte rond de publicatie Nederland NU, waarvoor Wijnja het afgelopen jaar een maand door Nederland reisde.
Ze bevroeg Nederlanders over dagelijkse zaken en ontdekte opmerkelijke verschijnselen en leerde van binnenuit de volksaard en -eigenaardigheden kennen.
Samen met Noortje Kessels, die internetfora en Facebook als onderzoeksgebied gebruikte, tapdanser Peter Kuit en multi-instrumentalist Jan Klug kreeg het publiek de spiegel voorgehouden. Het was boeiend, confronterend, maar vooral waar: er was consensus. "Zo zijn we", zei een man die de container verliet, "het is goed om dat eens te horen."
Thuisblijvers en vakantiegangers kunnen hier een aflevering terugkijken.

Literaturia dag 4: Te gast in Iran

De maandag van Literaturia trekt al jaren over de landsgrenzen en kijkt naar literatuur en poëzie in verre oorden. Dit jaar was Iran de gastvrouw van een mooie avond met Perzische poëzie, verhalen en muziek. In een uitverkochte en sfeervolle Desdemona tent luisterden de aanwezigen naar een prachtig kortverhaal van schrijfster Sholeh Rezazadeh en poëzie van Nafiss Nia en Firoozeh Farjadnia.
De avond werd afgesloten door Sahand Sahebdivani, die onder muzikale begeleiding het publiek in vervoering bracht met het verhaal van zijn ouders die achterna gezeten door de geheime dienst niet weken voor hun idealen en liefde voor elkaar. Toen de situatie in Iran onhoudbaar werd, wilden ze met de kleine Sahand naar Canada vluchten, maar misten ze de aansluiting op Schiphol.
De maandag zorgt al jaren voor een zachte gloed in de Desdemona tent, en dat was dit jaar niet anders. Noem het exotisch verlangen, noem het lieve weemoed, het publiek ging met een vrolijke blik naar buiten. Zo is de Literaturia-maandag bedoeld. We zien alvast uit naar volgend jaar.
Thuisblijvers en vakantiegangers klikken op de namen voor een videofragment.

Literaturia dag 3: Lidewijde Paris en Nhung Dam

De Literaturia-zondag bestaat al jaren uit twee delen: de middag is ingeruimd voor een literair uitstapje en de avond voor een theatrale voorstelling.
Lidewijde Paris, een bevlogen en energieke redacteur, beroepslezer en begenadigde spreker vertelde een uitverkochte Desdemona-tent het verhaal achter de literatuur. Ze legde verbanden, verbond de puntjes en fileerde romans door deze minutieus maar heel begrijpelijk uit te rafelen en terug te brengen tot de kern. De uitgekozen videobeelden en foto's verhelderden haar verhaal en stuurden uiteindelijk de aanwezigen verrijkt en bezield naar huis. Een prachtige voorstelling, waarmee Paris nog op veel plaatsen in Nederland te zien is. Een absolute aanrader.
's Avonds soleerde Nhung Dam door haar leven en de autobiografisch geïnspreerde roman Duizend Vaders. In een echte Groningse theatervoorstelling vertelde ze over haar jeugd, haar dromen, verlangens, maar ook haar angsten en schaamte. Uiteraard kwam de loempiakraam op de Ebbingebrug aan bod en haar kindertijd in Groningen. Dam was als een vis in het water in de uitverkochte Desdemona-tent, en het publiek beloonde haar met oprechte aandacht en een langdurig applaus.
Dam zorgde voor een mooie zondagafsluiting van het Literaturia-weekend, dat vrijdag begon en alleen uit hoogtepunten bestond.

Literaturia dag 2: Parade van de Poëzie

Vanwege het tienjarig jubileum van Literaturia stond de zaterdag in het teken van de Parade van de Poëzie. In drie afleveringen van een uur, afgesloten met een anderhalf uur durende parade om negen uur, bracht Literaturia in samenwerking met Awater en Poetry International een veelzijdige en boeiende dag rond poëzie.
Er waren uitstapjes naar muziek en film, met een masterclass recenseren van Rob Schouten en een grafisch essay van Peter Holvoet Hanssen. En uiteraard veel voordrachten.
De dag werd afgesloten door alle dichters van dienst. Zonder tussenkomst van de kundige en enthousiaste moderator Merijn Schipper kreeg het publiek voordrachten van achtereenvolgens Jan Baeke, Max Temmerman, Anne Broeksma, Rob Schouten, Myrte Leffring, Geert Briers, Dorien de Vylder, Peter Holvoet Hanssen, Maartje Smits, Shari van Goethem, Vicky Francken en Alexis de Roode. 
Thuisblijvers en vakantiegangers klikken op de namen voor een videofragment van de Parade van de Poëzie.

Literaturia dag 1: Winterjong

De tiende editie van Literaturia werd gisteravond met goede sfeer en een schitterende voorstelling geopend door Winterjong, het poëtisch-muzikale duo, bestaande uit zanger/verteller Boris de Jong en pianiste Jelke Smit.
In een intieme voorstelling die prachtig paste in de Desdemona-tent gingen de twee op zoek naar de schoonheid en de menselijkheid in het dierenrijk, om er gaandeweg achter te komen dat die er niet altijd bijster goed vanaf komen. De voorstelling reikte van hoop naar misantropie en eindigde uiteindelijk letterlijk in de soep.
Winterjong pakte op dwingende uitnodiging van Literaturia na vijf jaar de draad weer op, maar speelde alsof ze in die tussentijd niet weg waren geweest. Zoals Boris de Jong het verwoordde: "Tussen deze voorstelling en de laatste, nu vijf jaar geleden, zitten drie kinderen."
Met de voorstelling De Tragikomische Dierenriem keren ze voorzichtig maar met volle overtuiging terug op het podium. Winterjong is nog lang niet weg, en gisteren hebben ze het publiek en zichzelf daarvan overtuigd.
Twee fragmenten uit het programma voor vakantiegangers en thuisblijvers: Opnieuw en Soepgnoe.

Programma Literaturia 2017

Het is feest in de letteren. Literatuur en poëzie zijn al tien jaar in goede handen op Noorderzon met Literaturia, en dit jaar vieren we dat met een extra feestelijk programma. Tien dagen lang, meer dan zestig auteurs en geen minuut hetzelfde. Natuurlijk in de Desdemona, al sinds jaar en dag de literaire hoeksteen van het festival, maar ook aan de Leliesingel en op de Kidsweide: de jubileumeditie van Literaturia staat garant voor spannende, eigenwijze en dwarse literaire avonden, voor jong en oud.

Deze Literaturia is er een van ontdekken en reizen. We bezoeken Iran, gaan met een ruimteschip via de orbit naar Vietnam en als we thuis zijn aanbeland, duiken we onmiddellijk de diepte in met voorstellingen over fascinaties, het Nederland van nu en de wondere wereld van wielrennen, de liefde voor lezen en de dierenriem. Om maar wat te noemen.

Maar het wordt nog mooier. De eerste zaterdag staat geheel in het teken van de poëzie. De hele middag en de hele avond worden de schone woordkunsten van alle kanten bekeken: met een workshop, lezing, essay, via de combinaties poëzie met muziek en film, maar vooral met veel dichters uit Nederland en Vlaanderen.

Leg je boek even terzijde en kom luisteren, kijken en genieten van literatuur en poëzie op Noorderzon. We vieren de literatuur en jij mag erbij zijn!

Mede mogelijk gemaakt door het Nederlands Letterenfonds, Kunstraad Groningen en LIRA.

vrijdag 18 augustus, Desdemona, 21.00 uur: Winterjong - De Tragikomische Dierenriem

Verreweg de meeste dieren dragen weinig aan ons wereldbeeld bij. Wanneer was de laatste keer dat een vlinder iets werkelijk onderscheidends zei? Wanneer zag er iemand een eland met andere elanden filosoferen? Socrates, Sartre, Kant en Descartes: geen van die geleerden was ooit een konijn.

Boris de Jong verwacht niet veel van het dierenrijk. Daarom schrijft hij liever over mensen. Gelukkig is Jelke Smit een beest van een pianiste. De hoop en de misantroop wisselen elkaar in relaxed tempo af tijdens dit bruisende, spitsvondige taal-theaterconcert.

zaterdag 19 augustus, Desdemona, 15.00-16.00, 17.00-18.00, 19.00-20.00 en 21.00-22.30 uur: Parade van de Poëzie

De Parade van de Poëzie kondigt zich aan! In vier afleveringen en onder de bezielende leiding van Awater-hoofdredacteur Merijn Schipper gaan we alle kanten op en laten we zien dat poëzie niet alleen is wat u denkt. Met muziek, een masterclass en de meeste dichters per vierkante meter. Met een essay, film en een dichterlijke optocht tot slot. De Desdemona-tent staat de hele dag in het teken van de poëzie en u mag erbij zijn. Voor fijnproevers, festivaltijgers en fans; de Parade van de Poëzie is er voor iedereen.

15.00-16.00 uur

Aan tafel bij Merijn wordt het grote poëtische toekomstproject Gedichten voor later gelanceerd: 50 dichters schrijven 50 gedichten die pas over 50 jaar kunnen worden gelezen. Dit project is een samenwerking van Poetry International, Awater en Buro05 en zal op de volgende editie van Poetry worden gepresenteerd. Jan Baeke vertelt erover en leest voor uit eigen werk, dat zich in de toekomst afspeelt.

De Dichters van Vrijdag (Hedwig Selles, Shari van Goethem, Geert Briers, Max Temmerman, Dorien De Vylder en Mustafa Kör) delen de oeuvres met u en elkaar, en daarna gaat Merijn de muzikale diepte in met de poëziebands Uno Basta, Tigers fan Greonterp en Elektropoëzie. Dat gebeurt met Rense Sinkgraven, Elmar Kuiper en Harmen Ridderbos.

17.00-18.00 uur

De Dichters van Vrijdag openen het tweede uur met een furieus dozijn poëzieminuten, waarna de zinnen op scherp worden gezet door Rob Schouten met de masterclass De Kunst van het Recenseren. Tot slot kunt u zelf ontdekken waarom Vicky Francken terecht de C. Buddingh'-prijs 2017 voor het beste debuut heeft gewonnen.

19.00-20.00 uur

Dichter en filmmaker Nafiss Nia is de spil in de wereld van film en poëzie. Aan de hand van enkele sprekende voorbeelden laat ze zien hoe gedichten vertaald worden naar film. Ze neemt Merijn en het publiek mee langs de interessantste hoogtepunten.

Daarna is het aan de Dichters van Vrijdag om de poëzie live te laten weerklinken, waarna Peter Holvoet-Hanssen de wereld van de poëzie in kaart brengt met Het land van Music-Hall, een boeiende bespiegeling voor ingewijden en newbies.

21.00-22.30 uur

Het slotstuk van De Parade van de Poëzie is.... De Parade van de Poëzie! In anderhalf uur tijd schuiven dichters aan bij Merijn en vertellen ze over hun werk en laten ze hun beste werk horen. Met trots presenteren we u een mooie staalkaart aan poëzie, van gelauwerd tot nieuw, van fris tot doorleefd en van geëngageerd tot wat u zelf ontdekt. U ziet en hoort Maartje Smits, Myrte Leffring, Alexis de Roode, Anne Broeksma, Rob Schouten, Jan Baeke, Vicky Francken en uiteraard sluiten de Dichters van Vrijdag deze paradevoorstelling af, waarmee alles rond is en de poëzie in alle geuren en kleuren aan ons voorbij is getrokken.

zondag 20 augustus, Desdemona, 14.30: Lidewijde Paris - Hoe lees ik? (over enthousiasme, boeken en lezen)

De zondagmiddag van Literaturia is altijd een bijzonder uitstapje, en dat is deze keer niet anders. Redacteur en uitgever Lidewijde Paris neemt ons op haar kenmerkende bevlogen manier mee in de wereld van het lezen, doorgronden en genieten. Fragmenten uit actuele, bekende en klassieke romans worden daarbij onder handen genomen. Van Het smelt van Lize Spit tot Madame Bovary, van Stefan Hertmans' De bekeerlinge tot Onderworpen van Michel Houellebecq. Ondertussen komen er filmpjes langs, schilderijen en gebruiksvoorwerpen, alles om te laten zien dat de principes van de literatuur overal om ons heen werken.

Het belooft een mooie middag voor alle lezers die graag een stapje extra zetten en voor echte leesgenieters. Die vooral.

zondag 20 augustus, Desdemona, 19.30: Nhung Dam - Duizend vaders

Theatermaakster Nhung Dam is dit jaar gedebuteerd met Duizend vaders. Speciaal voor Noorderzon schreef ze in samenwerking met Koos Terpstra een voorstelling die in het verlengde ligt van haar roman: in een mengeling van voorstelling en verhaal, vertelt ze over de ontstaansgeschiedenis van het boek en haar leven in Groningen. Ze wordt een ontroerende nieuwe stem in de Nederlandse literatuur genoemd en laat dat in een avondvullende voorstelling horen en zien. Verwacht een avond die verder reikt dan Vietnam en Beijum.

maandag 21 augustus, Desdemona, 20.30: Sahand Sahebdivani, Nafiss Nia, Sholeh Rezazadeh en Firoozeh Farjadnia - Te gast in Iran

De maandag is traditiegetrouw de literaire avond van buiten de landsgrenzen. Deze keer bezoeken we Iran in een voorstelling met gedichten, verhalen, muziek en zang.
Muzikant en verhalenverteller Sahand Sahebdivani en dichteres Nafiss Nia nemen het publiek mee naar de oude en nieuwe verhalen uit het land van rozen, poëzie en nachtegalen. Dat doen ze samen met dichters en schrijvers met Iraanse roots: Sholeh Rezazadeh en Firoozeh Farjadnia. Samen verzorgen ze een warme avond met klassieke en moderne voordrachten en brengen ze de Perzische cultuur thuis op Noorderzon.

dinsdag 22 augustus, Leliesingel, 19.00, 20.00, 21.00 en 22.00 - Jantine Wijna, Noortje Kessels, Jan Klug en Peter Kuit - Nederland Nu

Schrijfster en onderzoeker Jantine Wijnja reisde een maand door Nederland op zoek naar ervaringen en uitspraken van Nederlanders. Met die informatie bracht ze in kaart hoe Nederland Nu aanvoelt. Haar bevindingen verwerkte ze in een boek en in vier voorstellingen vertelt ze samen met Noortje Kessels op Noorderzon het verhaal over tv-gezinnen versus buitengezinnen, Jezushagedissen, Mars en meer. Veel meer.

Multimediaal muzikant Jan Klug en tapdanser Peter Kuit zorgen ervoor dat al die stemmen een plek op het podium krijgen.

woensdag 23 augustus, Leliesingel, 19.00, 20.00, 21.00 en 22.00 - Ruth Mellaerts, Toon Delanote en Charlotte Peys - Soms ben ik een ontdekkingsreiziger

Schrijfster Ruth Mellaerts maakte samen met de illustrators Toon Delanote en Charlotte Peys de prachtige verhalenbundel Soms ben ik een ontdekkingsreiziger. In vier voorstellingen komen de korte teksten uit dit boek tot leven. Ze nemen ze je mee op een beeldende ontdekkingsreis. De troostrijke verhalen laten je op een andere manier kijken naar de dingen en mensen om je heen. Geschikt voor jong en oud.

donderdag 24 augustus, Leliesingel, 19.00, 20.00, 21.00 en 22.00 - Oog op Nederland - De fascinatie van fascinaties

De drie mannen van het Groningse literaire tijdschrift Oog op Nederland, Kasper van Hoek, Oscar Borsen en Marcel Imthorn, leggen in vier voorstellingen hun fascinatie voor fascinaties uit. Samen met Joost Oomen, Lilian Zielstra en Albert Westerhoff gaan ze op zoek naar drijfveren en passies: in korte verhalen, gedichten, film en foto, en natuurlijk samen met het publiek. Aanschouw niets minder dan een fascinerend schouwspel, waarbij één ding vaststaat: u bent een rijker mens met een fascinatie of twee, drie.

vrijdag 25 augustus, Leliesingel, 19.00, 20.00, 21.00 en 22.00 - Bas Steman - De Aankomst

Bas Steman is wielrenner, schrijver van de wielerroman De Aankomst en weet alles van afzien en opkrabbelen. In vier bevlogen voorstellingen vertelt hij over breken, snot, modder en muren, maar ook over de mooie kanten van de koers, want er is altijd die zekerheid: ergens, ver weg, is de meet. Verwacht fietsverhalen vol goesting, met een fiets en een horizon.

zaterdag 26 augustus, Leliesingel, 19.00, 20.00, 21.00 en 22.00 - Lilian Zielstra, Esmé van den Boom, Emma Bos, Jacco Hage en Kerstin Hummel - Stads-, RUG- en Kinder-

De tiende editie van Literaturia wordt in stijl afgesloten door de nieuwe Stadsdichter van Groningen, Lilian Zielstra, die samen met RUG huisdichter Esmé van den Boom drie jonge dichters aan het Groningse publiek voorstelt. Niet zomaar jonge dichters, want Emma, Jacco en Kerstin zijn Kinderdichters. Samen maken zij een voorstelling en laten ze horen wat ze in hun mars hebben. Literaturia 2017 sluit af met de toekomst: praktischer kan het niet.

KidsLiteraturia

Van vrijdag 18 augustus tot en met zondag 27 augustus op de Speelweide: KidsLiteraturia gaat de ruimte in!

Samen met twee echte astronauten ga je op avontuur naar verre sterren en planeten en ontmoet je misschien wel leuke ruimtewezentjes. Al je avonturen schrijven we op en daarna maken we er een mooie tekening bij, zodat je jouw ruimte-avontuur aan iedereen kan laten lezen en zien.
Met Pip van Gelder, Arjen Boswijk, Marieke Keuken, Bert Nijmeijer, Martine Veenhuis, Angélique Boter.